Zapomniana tabletka, biegunka, wymioty, odklejony plaster, zapomniany pierścień - schemat postępowania

Ze względu na to, że temat antykoncepcji hormonalnej należy do moich "koników" ;-) zamieszczam jeszcze jeden artykuł, tym razem na temat postępowania w przypadku zapomnianej tabletki, wymiotów, biegunki, jak i pomyłkach w stosowaniu plastrów i pierścienia.

Moje artykuły pojawiły się również jakiś czas temu na stronie Grupy Edukatorów Seksualnych www.ponton.org.pl

Jeśli potrzebujesz szybkiej odpowiedzi, bądź któryś z fragmentów jest niejasny, możesz do mnie napisać w komentarzu lub przez formularz.

Zaburzenia żołądka i jelit mogą mieć wpływ na wchłanianie tabletek z przewodu pokarmowego do krwi i obniżać skuteczność antykoncepcyjną. 
Biegunka i wymioty nie zmieniają działania plastrów Evra i pierścienia NuvaRing.

W przypadku wymiotów – jeśli wystąpiły do 4 godzin po przyjęciu tabletki, jest ryzyko, że tabletka nie wchłonęła się całkowicie. Należy zastosować schemat postępowania jak przy zapomnianej tabletce. Jeśli obawiasz się, że wymioty mogą się powtórzyć, lepiej nie przyjmować od razu kolejnej tabletki, tylko poczekać do 12 godzin od czasu, w którym powinna być przyjęta. Zastosowanie kolejnej tabletki z blistra może zaburzyć tygodniowy schemat przyjmowania tabletek (nadrukowane dni tygodnia na opakowaniu), dlatego najlepiej przyjąć ostatnią tabletkę z danego blistra. Wyjątek stanowią tabletki sekwencyjne, tzn. te, w których zmienia się zawartość hormonów w poszczególnych tabletkach.

Silna biegunka, jeśli wystąpiła do 4 godzin od przyjęcia tabletki, również może zmniejszyć wchłanianie tabletki. Należy pamiętać, że pojedynczy luźny stolec nie jest biegunką i nie ma potrzeby przyjmowania dodatkowej tabletki. Jeśli przed przyjęciem tabletki wystąpiła biegunka (Światowa Organizacja Zdrowia definiuje ją jako wystąpienie trzech lub więcej płynnych stolców w ciągu dnia, lub większej ilości dla indywidualnej osoby) i jest ryzyko, że przedłuży się do czasu zastosowania tabletki, najpierw zastosowałabym środki farmakologiczne wstrzymujące biegunkę, a później tabletkę antykoncepcyjną (do 12 godzin od planowanego czasu przyjęcia tabletki).

Pamiętaj, że węgiel medyczny stosowany w biegunce może pochłaniać zawartość tabletki antykoncepcyjnej, dlatego czas między przyjęciem węgla, a tabletki antykoncepcyjnej powinien wynosić co najmniej 4 godziny!

 

Zapomniana tabletka 

 

Schemat postępowania przy zapomnianej tabletce różni się w zależności od rodzaju tabletek.

Mając na uwadze fakt, że siedem tabletek (siedem dni) potrzebne jest do zahamowania owulacji, za każdym razem i niezależnie od rodzaju hormonalnej antykoncepcji będzie powtarzała się reguła SIEDMIU DNI.*

TABLETKI JEDNOSKŁADNIKOWE, np. Cerazette, Azalia

Jeżeli opóźnienie wyniosło mniej niż 12h, ochrona przed ciążą jest zachowana. Należy przyjąć zapomnianą tabletkę i kolejną o normalnej porze.

Jeżeli opóźnienie wyniosło powyżej 12h, zapomnianą tabletkę należy przyjąć natychmiast, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch naraz. Przez kolejne siedem dni należy się dodatkowo zabezpieczać. W przypadku pominięcia większej ilości tabletek nie należy przyjmować tych wcześniejszych. Im więcej zapomnianych tabletek, tym większe ryzyko ciąży. Jeśli pominięcie tabletki miało miejsce w pierwszym tygodniu przyjmowania tabletek, a w ciągu poprzedniego tygodnia doszło do stosunku, jest ryzyko zajścia w ciążę. W tym przypadku należy skonsultować się z lekarzem.

TABLETKI DWUSKŁADNIKOWE JEDNOFAZOWE (zawierające stałą ilość hormonów, np. Yasmin)

Jeżeli opóźnienie wyniosło mniej niż 12h, ochrona przed ciążą jest zachowana. Należy przyjąć zapomnianą tabletkę i kolejną o normalnej porze.

Jeżeli opóźnienie wyniosło powyżej 12h, zapomnianą tabletkę należy przyjąć natychmiast, nawet jeśli oznacza to przyjęcie dwóch naraz, a kolejne przyjmuje się o normalnej porze. Jeśli zapomniana tabletka była:

• w pierwszym tygodniu: przez kolejne siedem dni należy się dodatkowo zabezpieczać. Jeśli w przerwie lub w tygodniu poprzedzającym rozpoczęcie przyjmowania pierwszego opakowania doszło do stosunku, istnieje ryzyko zajścia w ciążę. Należy skonsultować się z lekarzem.
• w drugim tygodniu: skuteczność antykoncepcyjna jest zachowana, nie ma potrzeby dodatkowego zabezpieczania się (pod warunkiem, że poprzednie siedem tabletek przyjmowano prawidłowo).
• w trzecim tygodniu: są dwie opcje postępowania. Możliwe jest nierobienie przerwy, dokończenie danego blistra i rozpoczęcie następnego. Krwawienie z odstawienia nie wystąpi, jednak mogą pojawić się plamienia. Nie ma potrzeby dodatkowej antykoncepcji.
  Można również nie przyjmować zapomnianej tabletki i od razu zrobić przerwę, uznając dzień, w którym zapomniano tabletki, jako pierwszy dzień przerwy.
  Jeśli w ciągu poprzednich siedmiu dni nie stosowano tabletek prawidłowo, należy wybrać pierwszą opcję (bez robienia przerwy) i zabezpieczać się dodatkowo przez następne siedem dni.

W przypadku pominięcia większej ilości tabletek ryzyko zajścia w ciążę zwiększa się i należy skonsultować się z lekarzem.

TABLETKI DWUSKŁADNIKOWE SEKWENCYJNE (zawierające zmieniającą się ilość hormonów, np. Qlaira)

Schemat postępowania pokrywa się z tabletkami dwuskładnikowymi jednofazowymi i należy się do niego zastosować.

Jeśli przyjmujesz tabletki Qlaira najlepiej zapoznaj się ze schematem podanym w ulotce, ponieważ różni się on od podstawowego i jest bardziej skomplikowany.

 

Plastry Evra

W przypadku częściowego lub całkowitego odklejenia się plastra, może nie przenikać do krwi wystarczająca ilość hormonów.

Jeśli czas odklejenia był krótszy niż 24h, należy przykleić go ponownie w tym samym miejscu lub zastosować nowy. Skuteczność antykoncepcyjna jest zachowana.

Jeśli czas odklejenia był dłuższy niż 24h lub gdy nie wiadomo, kiedy nastąpiło odklejenie, należy przykleić nowy plaster i rozpocząć nowy czterotygodniowy cykl. Zmianie ulegnie dzień zmiany plastra. Krwawienie z odstawienia może nie wystąpić.

Spóźnienie z przyklejeniem plastra:

• w pierwszym tygodniu: należy przykleić plaster niezwłocznie po przypomnieniu sobie o tym. Przez następne siedem dni należy dodatkowo zabezpieczać się. Jeśli w przerwie doszło do stosunku, możliwe jest zajście w ciążę.
• w drugim i trzecim tygodniu: opóźnienie do 48h – należy od razu nakleić nowy plaster, a następny w dotychczasowym dniu zmiany plastra. Jeśli przez poprzednie siedem dni plaster był noszony w prawidłowy sposób, skuteczność antykoncepcyjna jest ciągła i nie potrzeba dodatkowego zabezpieczenia.
  Gdy opóźnienie wyniosło ponad 48h należy rozpocząć nowy czterotygodniowy cykl ze zmianą dnia zmiany plastra. Przez kolejne siedem dni istnieje potrzeba dodatkowej antykoncepcji. Planowane krwawienia z odstawienia prawdopodobnie nie wystąpi, jakkolwiek mogą pojawić się plamienia.
• w czwartym tygodniu (spóźnienie z odklejeniem plastra): należy odkleić plaster, a następny plaster z nowego cyklu przykleić w dotychczasowym dniu zmiany plastra. Skuteczność antykoncepcyjna jest zachowana. 
   

NuvaRing

Pierścień może znajdować się w ciągu dnia (w ciągu 24h) do 3h poza pochwą. Należy umyć go w zimnej lub letniej wodzie i ponownie umiejscowić w pochwie.

Gdy czas był dłuższy niż 3h, może zostać zachwiana skuteczność antykoncepcyjna.

• W pierwszym lub drugim tygodniu: należy jak najszybciej włożyć pierścień, pozostawiając go bez przerwy przez następne siedem dni, które muszą być dodatkowo zabezpieczone. Jeśli przerwa nastąpiła w pierwszym tygodniu, a w tygodniu poprzedzającym odbył się stosunek, jest ryzyko zajścia w ciążę.
• W trzecim tygodniu: należy usunąć pierścień i włożyć nowy, rozpoczynając kolejny trzytygodniowy cykl. Krwawienie z odstawienia może nie wystąpić.
  Drugą możliwością jest usunięcie pierścienia i rozpoczęcie siedmiodniowej przerwy, rozpoczynając od dnia, w którym doszło do usunięcia lub wypadnięcia pierścienia. Drugą opcję postępowania można wybrać pod warunkiem prawidłowego noszenia pierścienia przez poprzednie siedem dni.

Spóźnienie z założeniem nowego pierścienia

Jeśli przerwa trwała więcej niż siedem dni, należy jak najszybciej założyć nowy pierścień i przez kolejne siedem dni dodatkowo się zabezpieczać. Jeśli w czasie przerwy odbył się stosunek, istnieje ryzyko zajścia w ciążę.

Spóźnienie z usunięciem pierścienia po trzech tygodniach stosowania

Jeśli pierścień znajdował się w pochwie przez okres dłuższy niż 3 tygodnie, jednak krótszy niż 4 tygodnie, skuteczność antykoncepcyjna jest zachowana. Należy usunąć pierścień na siedem dni, a następnie założyć nowy.

Jeśli pierścień znajdował się w pochwie ponad 4 tygodnie ochrona przed ciążą może być ograniczona. Należy skonsultować się z lekarzem.

*Wyjątek stanowi preparat Qlaira, należy postępować według ulotki.

Piśmiennictwo:

Ulotki producentów